De inwerkingtreding van Boek 10 BW
Boek 10 BW is op 1 januari 2012 in werking getreden. Het plan om het internationaal privaatrecht te codificeren, was afkomstig van het Ministerie van Justitie. Voorafgaand aan de vaststelling van Boek 10 BW is de Staatscommissie voor het Internationaal Privaatrecht betrokken geweest bij de uitvoering van de codificatie. De advisering van de Staatscommissie voor het Internationaal Privaatrecht is al begonnen bij de vaststelling van de zogenaamde wetten conflictenrecht IPR die golden voordat Boek 10 BW werd ingevoerd. Het betrof bijvoorbeeld de
- wet conflictenrecht afstamming,
- wet conflictenrecht adoptie,
- wet conflictenrecht corporaties,
- wet conflictenrecht echtscheiding,
- wet conflictenrecht erfopvolging,
- wet conflictenrecht goederenrecht,
- wet conflictenrecht huwelijk,
- wet conflictenrecht huwelijksbetrekkingen,
- wet conflictenrecht huwelijksvermogensregime,
- wet conflictenrecht inzake ontbinding huwelijk en scheiding van tafel en bed,
- wet conflictenrecht namen,
- wet conflictenrecht onrechtmatige daad en
- wet conflictenrecht trusts.
In de periode vóór de wetten conflictenrecht was het Nederlandse commune internationaal privaatrecht grotendeels ongeschreven recht. Een uitzondering van geschreven conflictenrecht was bijvoorbeeld artikel 6 AB over het personeel statuut. De hierboven vermelde wetten conflictenrecht zijn inmiddels te komen vervallen bij de inwerkingtreding van Boek 10 BW.
Wilt u een vrijblijvende kostenopgave ontvangen?
Boek 10 BW: indeling
De volgende onderwerpen worden in Boek 10 BW geregeld:
- Algemene bepalingen
- Namenrecht
- Huwelijk
- Geregistreerd partnerschap
- Afstamming
- Adoptie
- Overige onderwerpen familierecht
- Corporaties
- Vertegenwoordiging
- Goederenrecht
- Trustrecht
- Erfrecht
- Verbintenissen uit overeenkomst
- Verbintenissen uit andere bron dan overeenkomst
- Zeerecht, binnenvaartrecht, luchtvaartrecht
- Arbitrage
Boek 10 BW bevat de conflictregels met betrekking tot de bovenstaande onderwerpen en biedt dus antwoorden op vragen naar het toepasselijk recht. Zoals hierboven vermeld, bevat Boek 10 hier en daar ook regels met betrekking tot erkenning. Boek 10 BW bevat geen regels over interregionaal privaatrecht. In concrete gevallen kunnen volgens de Memorie van toelichting de regels van Boek 10 BW wel in aanmerking komen voor analoge toepassing op interregionale gevallen.
Boek 10 BW: Algemene Bepalingen
Boek 10 BW titel 1 bevat algemene bepalingen. Het betreft de artikelen 10:1-17 BW. De algemene bepalingen van Boek 10 BW gelden in beginsel voor alle onderwerpen geregeld in Boek 10 BW. Het gaat om algemene leerstukken van internationaal privaatrecht. De titels die de afzonderlijke onderwerpen regelen, kunnen uitzonderingen bevatten op de algemene regels.
De algemene bepalingen in boek 10 BW zijn op te delen in de volgende categorieën:
- Algemene beginselen: artikelen 10:1-5 BW
- Correcties van het verwijzingsresultaat: artikelen 10:6-9 BW
- Specifieke rechtsfiguren: artikelen 10:10-14 BW
- Nationaliteit als aanknoping: artikelen 10:15-17 BW
Artikel 10:1 BW bepaalt dat Boek 10 BW en andere wettelijke internationaal privaatrechtelijke regelingen de werking van voor Nederland bindende privaatrechtelijke regels internationale en EU-regelingen onverlet laat. Internationale verdragen en EU-verordeningen gaan derhalve voor op het commune internationaal privaatrecht van Boek 10 BW.
Artikel 10:2 BW bepaalt dat de regels van internationaal privaatrecht en het door die regels aangewezen recht ambtshalve worden toegepast. De Nederlandse rechter past dus ook de lex causae ambtshalve toe als dit buitenlands recht is. Lees hierover meer op de pagina over de lex causae.
Artikel 10:3 BW bepaalt dat op de wijze van procederen ten overstaan van de Nederlandse rechter het Nederlandse recht van toepassing is. De wijze van procederen in Nederland wordt derhalve beheerst door de lex fori, het Nederlandse recht. Echter, wel dient te worden bepaald wat onder de wijze van procederen valt en wat niet. Lees hierover meer op de pagina over de lex fori.
Artikel 10:4 BW bepaalt dat de voorvraag als zelfstandige vraag wordt beschouwd en dus niet afhankelijk is van het buitenlandse recht dat geldt voor de hoofdvraag.
Artikel 10:5 BW sluit renvoi uit. Lees hierover meer op de pagina over renvoi.
Artikel 10:6 BW bevat de beperking die de openbare orde stelt aan de toepassing van buitenlands recht. Indien de toepassing van buitenlands recht kennelijk onverenigbaar is met de openbare orde, wordt dit niet toegepast.
Artikel 10:7 BW ziet op de werking van voorrangsregels. Het gaat om bepalingen van bijzonder dwingend recht van ofwel het Nederlandse recht (lid 2) ofwel het toepasselijke buitenlandse recht (lid 3).
Artikel 10:8 BW bevat een algemene nauwere band exceptie, waardoor het aangewezen recht buiten toepassing kan blijven.
Artikel 10:9 BW ziet op de mogelijkheid van het toekennen van rechtsgevolg aan feiten waaraan rechtsgevolgen toekomen naar het recht dat toepasselijk is volgens het internationaal privaatrecht van een betrokken vreemde staat. Het betreft het leerstuk van de fait accompli.
Artikel 10:10 BW laat de rechtskeuze toe en bepaalt hoe deze dient te worden gedaan. Lees hierover meer op de pagina over de rechtskeuze.
Artikel 10:11 BW ziet op de bepaling van minderjarigheid, handelingsbekwaamheid en handelingsbevoegdheid.
Artikel 10:12 BW handelt over de formele geldigheid van rechtshandelingen.
Artikel 10:13 BW bepaalt dat het toepasselijk recht op een rechtsverhouding op rechtsfeit ook van toepassing is, voor zover het ten aanzien van die rechtsverhouding of dat rechtsfeit wettelijke vermoedens vestigt of regels over de verdeling van de bewijslast bevat.
Artikel 10:14 BW ziet op verjaring en het vervallen van rechtsvorderingen.
Artikel 10:15 BW bevat regels over hoe om te gaan met staten die verschillende rechtsstelsels hebben ten aanzien van verschillende categorieën personen (intergentiel privaatrecht) of gebiedsdelen (interregionaal privaatrecht).
Artikel 10:16 BW bevat aparte bepalingen voor staatlozen.
Artikel 10:17 BW bevat aparte bepalingen voor vluchtelingen.
Persoonlijk contact
Het IJI heeft een kleinschalig karakter. Dit betekent dat u steeds persoonlijk contact heeft met een vaste medewerker en dat de lijnen kort zijn, zodat we snel kunnen schakelen.
Wereldwijd netwerk
Wij beschikken over een wereldwijd netwerk van juridische experts uit de wetenschap en praktijk. Dit netwerk kunnen wij direct inschakelen wanneer uw zaak daarom vraagt.
Up-to-date expertise
Wij hebben sterke banden met de rechtswetenschap en nemen actief deel aan het wetenschappelijke debat via onderzoeksprojecten en publicaties. We zijn daardoor goed op de hoogte van de laatste ontwikkelingen inzake het internationaal privaatrecht en buitenlands recht.
Onafhankelijk advies
Als vaste deskundige van de Rechtspraak, geven wij enkel onafhankelijk advies. Onze rapporten zijn daarom goed te gebruiken ter onderbouwing van een rechterlijk oordeel, als basis voor een notariële akte of voor de onderbouwing van een processtuk.
Stel uw vragen of schakel ons in voor onafhankelijk advies
Kunt u juridisch advies gebruiken over zaken aangaande Boek 10 BW? Het IJI in Den Haag staat u bij met deskundig en onafhankelijk advies. Onze expertise is up-to-date en wij schakelen ons wereldwijde netwerk in indien uw zaak daarom vraagt. Dien vrijblijvend uw adviesaanvraag in via het online formulier of stuur een e-mail naar info@iji.nl. Binnen twee werkdagen ontvangt u van ons een vrijblijvende kostenopgave. Bij akkoord leveren wij uiterlijk binnen twee weken een goed onderbouwd en praktisch rapport op maat. Als u eenvoudige vragen heeft, kunt u ons bereiken via de chatbox.
Wat onze cliënten over ons zeggen
Advocaat mr. Tim de Greve, partner bij Stibbe.
Ik schakel het IJI regelmatig in bij zaken waarin IPR-aspecten een rol spelen. Het bestaat al 100 jaar en kan dus bogen op een lange geschiedenis en ervaring. Er zijn vooraanstaande mensen aan verbonden. Niet in de laatste plaats de heer Strikwerda. Ze denken met je mee, begrijpen meteen de vraag waar je mee zit en dragen oplossingsrichtingen aan. Ze hebben de goede connecties in binnen- en buitenland om vragen binnen een redelijke termijn te beantwoorden. Los daarvan is het heel prettig samenwerken met de mensen van het IJI.
Advocaat mr. Leushuis, Leushuis Advocaten
Ik heb als advocaat een normale rechtspraktijk en wordt zelden geconfronteerd met internationale aspecten. Om voor internationale dossiers het ipr uit te moeten zoeken is niet te doen. In deze tijd heb je daarvoor echt een ipr deskundige nodig. De kwaliteit van IJI rapporten vind ik echt een 10 waard. Ik ontvang heel gedegen rapporten waar ik heel blij mee ben en de cliënten ook. De snelheid van de dienstverlening is ook heel goed en is telkens eigenlijk nog sneller dan ik had verwacht. Ook fijn was dat het contact met de IJI werknemers heel plezierig is. Ik ben blij dat het instituut bestaat en de advocatuur behulpzaam kan zijn.
Advocaat mr. Ria van Seventer, Meesters aan de Maas Advocaten
Ons advocatenkantoor is gevestigd in Rotterdam, een stad met meer dan 170 nationaliteiten, en daarom moeten we regelmatig om advies vragen aan het Internationaal Juridisch Instituut. Ik heb bijvoorbeeld te maken gehad met de erkenning van een kind door een Italiaan, waarop Italiaans recht moet worden toegepast. Ik spreek geen Italiaans dus ik kan dat niet zelf. Ik heb ook geen toegang tot de bronnen en het Internationaal Juridisch Instituut heeft dat wel.
Notaris Bernard Kapma, BK Notarissen
In mijn praktijk komen steeds meer zaken voor met een internationaal aspect. Gelukkig zorgen de Europese Verordeningen voor erfrecht en huwelijksvermogensrecht voor meer duidelijkheid, maar toch zijn er nog veel zaken waar je niet zeker weet hoe het zit, welk recht van toepassing is of dat je een oplossing die in Nederland heel praktisch lijkt, wel goed uitgevoerd kan worden of de beoogde gevolgen heeft in een ander land.
Ik vraag dan vaak advies bij het IJI en wat me opvalt is dat het vaak toch net anders zit dan je zelf vooraf had gedacht. Een schriftelijk advies van een expert in je dossier geeft ook rust en zekerheid. Je kunt dan altijd laten zien dat je niet zomaar zelf wat hebt bedacht, maar als een redelijk bekwaam en redelijk handelend beroepsbeoefenaar te werk bent gegaan.