Een definitie van de bruidsgave
Hoewel een eenduidige definitie van een bruidsgave lastig is te geven, kan als uitgangspunt worden genomen dat bij een bruidsgave sprake is van een gift van de man aan de vrouw, hetgeen wordt geschonken bij het huwelijk. Hoewel ook weleens wordt gesproken over een bruidsschat, verschilt een bruidsschat van een bruidsgave.
Met een bruidsschat wordt namelijk over het algemeen een bedrag bedoeld dat de ouders van de vrouw aan haar meegeven. Daarom wordt in de praktijk de hierboven genoemde aanspraak van de vrouw op de man meestal als bruidsgave aangeduid.
Belangrijkste kenmerken van een bruidsgave
De belangrijkste kenmerken van de bruidsgave zijn dat het uitsluitend aan de vrouw toekomt, dat zij hierover vrijelijk kan beschikken en dat het vermogenswaarde heeft of geldelijk voordeel oplevert. Vaak wordt de bruidsgave uitgedrukt in gouden munten om de vrouw te beschermen tegen waardeverlies.
Wilt u een vrijblijvende kostenopgave ontvangen?
Tijdstip voldoening van de bruidsgave
De voldoening van de bruidsgave wordt meestal verdeeld over twee momenten: het eerste deel bij het huwelijk en het tweede deel bij ontbinding van het huwelijk, zoals bij overlijden of echtscheiding. De achterliggende gedachte is dat beide echtgenoten naar islamitisch recht hun eigen vermogen behouden, ook na ontbinding van het huwelijk.
De bruidsgave dient dan als een vorm van enige bestaanszekerheid voor de vrouw in gevallen van ontbinding van het huwelijk, waarbij bedacht moet worden dat in de islamitische rechtsstelsels geen (of een zeer beperkte) onderhoudsverplichtingen tussen ex-echtgenoten bestaan.
Verplichting tot een bruidsgave bij een Islamitisch huwelijk?
Hoewel de betekenis van de bruidsgave kan verschillen binnen de verschillende stromingen van de islam, is de bruidsgave in alle stromingen verplicht bij het aangaan van een huwelijk.
De bruidsgave in het Nederlandse recht
Het Nederlandse recht kent de mahr als rechtsfiguur niet. De Nederlandse rechtspraktijk krijgt echter regelmatig met de mahr te maken bij dossiers met internationaal privaatrechtelijke aspecten. Zo staat de Nederlandse rechter, en daarmee ook de advocaten, in toenemende mate voor de uitdaging om de mahr te behandelen bij echtscheidingszaken tussen islamitische echtgenoten.
Bij de verdeling van het huwelijksvermogen waarop Nederlands recht van toepassing is, rijst de vraag of de bruidsgave deel is gaan uitmaken van de huwelijksgoederengemeenschap, terwijl de mahr naar islamitisch recht uitsluitend aan de vrouw toekomt.
Door de internationale aard van deze zaken, moet de rechter eerst de rechtsvraag kwalificeren om bij een IPR verwijzingscategorie uit te komen. Er is immers een IPR-regel nodig om te bepalen naar welk recht het verzoek moet worden beoordeeld. Voor rechtsfiguren zoals de mahr bestaat echter geen aparte IPR verwijzingscategorie, net omdat het Nederlandse recht onbekend is met deze rechtsfiguur. Daarom wordt in zowel de rechtspraak als de literatuur gezocht naar een passende kwalificatie voor de bruidsgave binnen het Nederlandse recht.
Persoonlijk contact
Het IJI heeft een kleinschalig karakter. Dit betekent dat u steeds persoonlijk contact heeft met een vaste medewerker en dat de lijnen kort zijn, zodat we snel kunnen schakelen.
Wereldwijd netwerk
Wij beschikken over een wereldwijd netwerk van juridische experts uit de wetenschap en praktijk. Dit netwerk kunnen wij direct inschakelen wanneer uw zaak daarom vraagt.
Up-to-date expertise
Wij hebben sterke banden met de rechtswetenschap en nemen actief deel aan het wetenschappelijke debat via onderzoeksprojecten en publicaties. We zijn daardoor goed op de hoogte van de laatste ontwikkelingen inzake het internationaal privaatrecht en buitenlands recht.
Onafhankelijk advies
Als vaste deskundige van de Rechtspraak, geven wij enkel onafhankelijk advies. Onze rapporten zijn daarom goed te gebruiken ter onderbouwing van een rechterlijk oordeel, als basis voor een notariële akte of voor de onderbouwing van een processtuk.
De kwalificatie van de bruidsgave in de Nederlandse rechtspraktijk
In de Nederlandse rechtspraak werd voor een lange tijd geen vaste lijn aangenomen omtrent de kwalificatie van de mahr. Soms werd de betaling ervan toegekend zonder deze nader te kwalificeren, terwijl in andere gevallen verschillende kwalificatiemogelijkheden de revue passeerden, waaronder de alimentatieovereenkomst, de voorwaardelijke schenking, als verknocht goed aan de vrouw en als droit acquis.
Ook is kwalificatie van de mahr als huwelijksvermogensrecht aan de orde gekomen. Het Hof Den Haag oordeelde dan weer dat de bruidsgave een geheel eigen karakter heeft. Hierbij wordt de wijze waarop de bruidsgave is geregeld van belang geacht. De afspraken die de echtgenoten hierover maken spelen eveneens een rol.
Momenteel wordt de mahr binnen Nederland gekwalificeerd als een rechtsfiguur sui generis. Hieruit volgt dat de bruidsgave niet in een van de bestaande IPR verwijzingscategorieën, bijvoorbeeld alimentatie of huwelijksvermogensrecht, valt. Met de kwalificatie van een bruidsgave als rechtsfiguur sui generis is dus nog niet bepaald welke rol de bruidsgave speelt bij (bijvoorbeeld) de verdeling van het huwelijksvermogen in het kader van een echtscheiding.
Daar komt bij dat in landen met een islamitisch rechtsstelsel de bruidsgave verschillend kan zijn geregeld. Wegens de verschillen tussen islamitische rechtsstelsels, is het niet mogelijk om aan de mahr een eenduidige kwalificatie te geven die gehanteerd kan worden voor alle gevallen, waarin een vraag over de bruidsgave speelt.
In de rechtspraak wordt meer en meer gekeken naar het recht van het land waar de mahr is afgesproken. In deze benadering wordt de mahr beoordeeld naar het (religieuze) recht van de plaats van huwelijksvoltrekking.
Neem contact met ons op
Heeft u in uw internationaal privaatrechtelijke dossier te maken met een bruidsgave en vragen over de behandeling hiervan? Het IJI is gespecialiseerd in het bieden van deskundig en onafhankelijk advies over zaken inzake het internationaal privaatrecht en buitenlands recht, inclusief de bruidsgave. Dien vrijblijvend uw adviesaanvraag in via de website of e-mail ons (info@iji.nl).
Wat onze cliënten over ons zeggen
Advocaat mr. Tim de Greve, partner bij Stibbe.
Ik schakel het IJI regelmatig in bij zaken waarin IPR-aspecten een rol spelen. Het bestaat al 100 jaar en kan dus bogen op een lange geschiedenis en ervaring. Er zijn vooraanstaande mensen aan verbonden. Niet in de laatste plaats de heer Strikwerda. Ze denken met je mee, begrijpen meteen de vraag waar je mee zit en dragen oplossingsrichtingen aan. Ze hebben de goede connecties in binnen- en buitenland om vragen binnen een redelijke termijn te beantwoorden. Los daarvan is het heel prettig samenwerken met de mensen van het IJI.
Advocaat mr. Leushuis, Leushuis Advocaten
Ik heb als advocaat een normale rechtspraktijk en wordt zelden geconfronteerd met internationale aspecten. Om voor internationale dossiers het ipr uit te moeten zoeken is niet te doen. In deze tijd heb je daarvoor echt een ipr deskundige nodig. De kwaliteit van IJI rapporten vind ik echt een 10 waard. Ik ontvang heel gedegen rapporten waar ik heel blij mee ben en de cliënten ook. De snelheid van de dienstverlening is ook heel goed en is telkens eigenlijk nog sneller dan ik had verwacht. Ook fijn was dat het contact met de IJI werknemers heel plezierig is. Ik ben blij dat het instituut bestaat en de advocatuur behulpzaam kan zijn.
Advocaat mr. Ria van Seventer, Meesters aan de Maas Advocaten
Ons advocatenkantoor is gevestigd in Rotterdam, een stad met meer dan 170 nationaliteiten, en daarom moeten we regelmatig om advies vragen aan het Internationaal Juridisch Instituut. Ik heb bijvoorbeeld te maken gehad met de erkenning van een kind door een Italiaan, waarop Italiaans recht moet worden toegepast. Ik spreek geen Italiaans dus ik kan dat niet zelf. Ik heb ook geen toegang tot de bronnen en het Internationaal Juridisch Instituut heeft dat wel.
Notaris Bernard Kapma, BK Notarissen
In mijn praktijk komen steeds meer zaken voor met een internationaal aspect. Gelukkig zorgen de Europese Verordeningen voor erfrecht en huwelijksvermogensrecht voor meer duidelijkheid, maar toch zijn er nog veel zaken waar je niet zeker weet hoe het zit, welk recht van toepassing is of dat je een oplossing die in Nederland heel praktisch lijkt, wel goed uitgevoerd kan worden of de beoogde gevolgen heeft in een ander land.
Ik vraag dan vaak advies bij het IJI en wat me opvalt is dat het vaak toch net anders zit dan je zelf vooraf had gedacht. Een schriftelijk advies van een expert in je dossier geeft ook rust en zekerheid. Je kunt dan altijd laten zien dat je niet zomaar zelf wat hebt bedacht, maar als een redelijk bekwaam en redelijk handelend beroepsbeoefenaar te werk bent gegaan.