Bij de verwijzingsregel uit het conflictenrecht bepaalt de aanknopingsfactor naar welk recht wordt verwezen en dus wat de lex causae is. Vaak is slechts één aanknopingsfactor in de verwijzingsregel doorslaggevend ter bepaling van de lex causae, ook al bestaan er meerdere factoren die verband houden met een ander rechtsstelsel dan die van de lex causae.
Wilt u een vrijblijvende kostenopgave ontvangen?
De omvang van de lex causae
In principe regelt het op de rechtsverhouding als toepasselijk aangewezen recht, de lex causae, de belangrijkste aspecten die op de zaak zien. Het hangt af van het rechtsgebied en de toepasselijke ipr-bron welke aspecten precies worden gedekt door de lex causae. Veelal wordt dit in de ipr-bron zelf aangegeven.
Welke elementen behoren tot de lex causae?
Ten aanzien van rechtsgebieden die zowel privaatrechtelijke als publiekrechtelijke elementen bevatten, is het soms lastig vast te stellen wat precies tot de lex causae behoort. Denk bijvoorbeeld aan internationale arbeidsovereenkomsten. Zijn de verschillende (semi-)publiekrechtelijke regelingen rond de minimumlonen, vakantiedagen etc. ook van toepassing via de lex causae die is vastgesteld door een objectieve of subjectieve verwijzingsregel, of moeten deze regelingen op zichzelf op het internationale toepassingsbereik worden getoetst (ook wel: een strikt tweesporen systeem genoemd)? Ten aanzien van de Rome I verordening wordt er in het algemeen vanuit gegaan dat sprake is van het eerste: de (semi-)publiekrechtelijke regelingen zijn op grond van de lex causae van toepassing. Concreet betekent dit dat het door artikel 8 Rome I aangewezen arbeidsrecht eveneens de (semi-)publiekrechtelijke arbeidsregels omvat. Dit wordt wel de ‘lex causae’-leer genoemd.
De self-limiting voorrangsregels
Op de ‘lex causae’-leer bestaat de belangrijke nuance van de zogenaamde self-limiting voorrangsregels c.q. dwingende bepalingen: indien de bepaling zelf (expliciet) aangeeft niet toegepast te willen worden op de concrete situatie, dan dient dit gerespecteerd te worden. Voor het arbeidsrecht geldt hier het typische voorbeeld van de Engelse ‘statutes’ die zelf de werkingssfeer aangeven en zich derhalve niets gelegen laten liggen aan een meerzijdig verwijzingssysteem. Illustratief is verder nog de inmiddels opgeheven Nederlandse naoorlogse regel van artikel 6 Buitgewoon Besluit Arbeidsverhoudingen (BBA). Op basis daarvan moet een werkgever die voornemens was een werknemer te ontslaan, voorafgaand toestemming aan de overheid vragen (behoudens de aanwezigheid van een dringende reden, zoals diefstal). De werkingssfeer van het voorschrift strekt zich echter slechts uit tot ‘de Nederlandse arbeidsmarkt’. Dit betekent concreet dat het voor kon komen dat een werknemer gewoonlijk en langdurig kon werken in Nederland (en daarom Nederlands recht objectief toepasselijk was), maar geen recht had op deze ontslagbescherming indien niet te verwachten was dat hij zou terugvallen op de Nederlandse arbeidsmarkt. In die zin werkte dat voorschrift dan self-limiting en onttrok het zich dus aan de lex causae.
Persoonlijk contact
Het IJI heeft een kleinschalig karakter. Dit betekent dat u steeds persoonlijk contact heeft met een vaste medewerker en dat de lijnen kort zijn, zodat we snel kunnen schakelen.
Wereldwijd netwerk
Wij beschikken over een wereldwijd netwerk van juridische experts uit de wetenschap en praktijk. Dit netwerk kunnen wij direct inschakelen wanneer uw zaak daarom vraagt.
Up-to-date expertise
Wij hebben sterke banden met de rechtswetenschap en nemen actief deel aan het wetenschappelijke debat via onderzoeksprojecten en publicaties. We zijn daardoor goed op de hoogte van de laatste ontwikkelingen inzake het internationaal privaatrecht en buitenlands recht.
Onafhankelijk advies
Als vaste deskundige van de Rechtspraak, geven wij enkel onafhankelijk advies. Onze rapporten zijn daarom goed te gebruiken ter onderbouwing van een rechterlijk oordeel, als basis voor een notariële akte of voor de onderbouwing van een processtuk.
Laat u bijstaan met juridisch advies
Het IJI in Den Haag is gespecialiseerd in het bieden van deskundig en onafhankelijk advies over zaken wat betreft internationaal privaatrecht, inclusief de lex causae. Via ons slimme kennissysteem en brede internationale netwerk hebben wij op dit gebied al meer dan 240.000 adviezen uitgebracht. Wilt u ook gebruikmaken van onze diensten? Dien dan vrijblijvend een adviesaanvraag in via het online formulier of stuur een e-mail naar info@iji.nl. Toch liever eerst sparren? Schakel ons dan in via de chatbox. We helpen u graag.
Wat onze cliënten over ons zeggen
Advocaat mr. Tim de Greve, partner bij Stibbe.
Ik schakel het IJI regelmatig in bij zaken waarin IPR-aspecten een rol spelen. Het bestaat al 100 jaar en kan dus bogen op een lange geschiedenis en ervaring. Er zijn vooraanstaande mensen aan verbonden. Niet in de laatste plaats de heer Strikwerda. Ze denken met je mee, begrijpen meteen de vraag waar je mee zit en dragen oplossingsrichtingen aan. Ze hebben de goede connecties in binnen- en buitenland om vragen binnen een redelijke termijn te beantwoorden. Los daarvan is het heel prettig samenwerken met de mensen van het IJI.
Advocaat mr. Leushuis, Leushuis Advocaten
Ik heb als advocaat een normale rechtspraktijk en wordt zelden geconfronteerd met internationale aspecten. Om voor internationale dossiers het ipr uit te moeten zoeken is niet te doen. In deze tijd heb je daarvoor echt een ipr deskundige nodig. De kwaliteit van IJI rapporten vind ik echt een 10 waard. Ik ontvang heel gedegen rapporten waar ik heel blij mee ben en de cliënten ook. De snelheid van de dienstverlening is ook heel goed en is telkens eigenlijk nog sneller dan ik had verwacht. Ook fijn was dat het contact met de IJI werknemers heel plezierig is. Ik ben blij dat het instituut bestaat en de advocatuur behulpzaam kan zijn.
Advocaat mr. Ria van Seventer, Meesters aan de Maas Advocaten
Ons advocatenkantoor is gevestigd in Rotterdam, een stad met meer dan 170 nationaliteiten, en daarom moeten we regelmatig om advies vragen aan het Internationaal Juridisch Instituut. Ik heb bijvoorbeeld te maken gehad met de erkenning van een kind door een Italiaan, waarop Italiaans recht moet worden toegepast. Ik spreek geen Italiaans dus ik kan dat niet zelf. Ik heb ook geen toegang tot de bronnen en het Internationaal Juridisch Instituut heeft dat wel.
Notaris Bernard Kapma, BK Notarissen
In mijn praktijk komen steeds meer zaken voor met een internationaal aspect. Gelukkig zorgen de Europese Verordeningen voor erfrecht en huwelijksvermogensrecht voor meer duidelijkheid, maar toch zijn er nog veel zaken waar je niet zeker weet hoe het zit, welk recht van toepassing is of dat je een oplossing die in Nederland heel praktisch lijkt, wel goed uitgevoerd kan worden of de beoogde gevolgen heeft in een ander land.
Ik vraag dan vaak advies bij het IJI en wat me opvalt is dat het vaak toch net anders zit dan je zelf vooraf had gedacht. Een schriftelijk advies van een expert in je dossier geeft ook rust en zekerheid. Je kunt dan altijd laten zien dat je niet zomaar zelf wat hebt bedacht, maar als een redelijk bekwaam en redelijk handelend beroepsbeoefenaar te werk bent gegaan.