Maar hoe zit het als het internationaal privaatrecht van dit andere land niet naar het eigen interne recht verwijst, maar bijvoorbeeld terug naar het Nederlandse recht, inclusief het Nederlandse internationaal privaatrecht, of naar het recht van weer een ander land inclusief het internationaal privaatrecht van dit land? Dit staat wel bekend als het ‘probleem van renvoi’. Er kan hierbij een onderscheid gemaakt worden tussen twee vormen van renvoi: terugverwijzing en verderverwijzing. De vraag die zich hier opdringt is of deze terugverwijzing en/of verderverwijzing dient te worden geaccepteerd.
Renvoi als terugverwijzing
Een voorbeeld van renvoi als terugverwijzing: het Nederlandse internationaal privaatrecht wijst het recht, inclusief het internationaal privaatrecht, van een ander land aan. Het internationaal privaatrecht van dit land verwijst op zijn beurt weer terug naar het Nederlandse recht. Als dit buitenlandse conflictenrecht alleen naar het Nederlandse interne recht verwijst, is het Nederlandse interne recht van toepassing.
Wilt u een vrijblijvende kostenopgave ontvangen?
Indien het buitenlandse conflictenrecht niet alleen verwijst naar het Nederlandse interne recht, maar ook naar het Nederlandse internationaal privaatrecht, dan doet zich echter een probleem voor: het probleem van renvoi. Het Nederlandse recht verwijst naar buitenlands recht, inclusief het internationaal privaatrecht van dat land, het buitenlandse internationaal privaatrecht verwijst terug naar het Nederlandse recht, inclusief het Nederlandse internationaal privaatrecht, waarna het Nederlandse internationaal privaatrecht weer terugverwijst naar het buitenlandse recht, inclusief het buitenlandse internationaal privaatrecht (ad infinitum). In dat geval moet renvoi worden doorbroken.
Renvoi als verderverwijzing
Een voorbeeld van renvoi als verderverwijzing: het Nederlandse internationaal privaatrecht wijst het recht, inclusief het internationaal privaatrecht, van een ander land aan. Het internationaal privaatrecht van dit land verwijst op zijn beurt naar een derde land, mogelijk inclusief het internationaal privaatrecht van dat derde land. Hier kan allereerst de vraag worden gesteld of het interne recht van het derde land zou moeten worden toegepast. Moet ook het internationaal privaatrecht van dit derde land worden toegepast, dan dient renvoi wederom te worden doorbroken.
Renvoi in Nederland en voorbeelden
De heersende opvatting in Nederland accepteert renvoi in het algemeen niet. Met deze opvatting wordt aangesloten bij de benadering van renvoi in de meeste verdragen en verordeningen. Verschillende regelingen bieden een oplossing voor de hierboven geschetste problemen van renvoi. Artikel 20 Rome I verordening bepaalt bijvoorbeeld dat wanneer de Rome I verordening verwijst naar het recht van een land, daaronder worden verstaan de rechtsregels die in dat land gelden met uitsluiting van het internationaal privaatrecht, tenzij in deze verordening anders wordt bepaald.’
Het Nederlandse commune internationaal privaatrecht sluit renvoi in het algemeen uit in artikel 10:5 BW:
‘Onder de toepassing van het recht van een staat wordt verstaan de toepassing van de rechtsregels die in die staat gelden met uitzondering van het internationaal privaatrecht.’
Let wel, dit is een algemene regel. Het Nederlandse commune internationaal privaatrecht kent daarop ook uitzonderingen.
Persoonlijk contact
Het IJI heeft een kleinschalig karakter. Dit betekent dat u steeds persoonlijk contact heeft met een vaste medewerker en dat de lijnen kort zijn, zodat we snel kunnen schakelen.
Wereldwijd netwerk
Wij beschikken over een wereldwijd netwerk van juridische experts uit de wetenschap en praktijk. Dit netwerk kunnen wij direct inschakelen wanneer uw zaak daarom vraagt.
Up-to-date expertise
Wij hebben sterke banden met de rechtswetenschap en nemen actief deel aan het wetenschappelijke debat via onderzoeksprojecten en publicaties. We zijn daardoor goed op de hoogte van de laatste ontwikkelingen inzake het internationaal privaatrecht en buitenlands recht.
Onafhankelijk advies
Als vaste deskundige van de Rechtspraak, geven wij enkel onafhankelijk advies. Onze rapporten zijn daarom goed te gebruiken ter onderbouwing van een rechterlijk oordeel, als basis voor een notariële akte of voor de onderbouwing van een processtuk.
Dien een adviesvraag bij ons in
Het IJI in Den Haag is gespecialiseerd in het bieden van deskundig en onafhankelijk advies over zaken wat betreft internationaal privaatrecht, inclusief renvoi. Via ons slimme kennissysteem en brede internationale netwerk hebben wij op dit gebied al meer dan 240.000 adviezen uitgebracht. Wilt u ook gebruikmaken van onze diensten? Dien dan vrijblijvend een adviesaanvraag bij ons in via het online aanvraagformulier of stuur een e-mail naar info@iji.nl. Ons rapport op maat kunt u binnen een week, uiterlijk twee weken, verwachten. Ook staan we voor u klaar via 070 22 108 60 en via onze chatbox om eenvoudige vragen direct te beantwoorden.
Wat onze cliënten over ons zeggen
Advocaat mr. Tim de Greve, partner bij Stibbe.
Ik schakel het IJI regelmatig in bij zaken waarin IPR-aspecten een rol spelen. Het bestaat al 100 jaar en kan dus bogen op een lange geschiedenis en ervaring. Er zijn vooraanstaande mensen aan verbonden. Niet in de laatste plaats de heer Strikwerda. Ze denken met je mee, begrijpen meteen de vraag waar je mee zit en dragen oplossingsrichtingen aan. Ze hebben de goede connecties in binnen- en buitenland om vragen binnen een redelijke termijn te beantwoorden. Los daarvan is het heel prettig samenwerken met de mensen van het IJI.
Advocaat mr. Leushuis, Leushuis Advocaten
Ik heb als advocaat een normale rechtspraktijk en wordt zelden geconfronteerd met internationale aspecten. Om voor internationale dossiers het ipr uit te moeten zoeken is niet te doen. In deze tijd heb je daarvoor echt een ipr deskundige nodig. De kwaliteit van IJI rapporten vind ik echt een 10 waard. Ik ontvang heel gedegen rapporten waar ik heel blij mee ben en de cliënten ook. De snelheid van de dienstverlening is ook heel goed en is telkens eigenlijk nog sneller dan ik had verwacht. Ook fijn was dat het contact met de IJI werknemers heel plezierig is. Ik ben blij dat het instituut bestaat en de advocatuur behulpzaam kan zijn.
Advocaat mr. Ria van Seventer, Meesters aan de Maas Advocaten
Ons advocatenkantoor is gevestigd in Rotterdam, een stad met meer dan 170 nationaliteiten, en daarom moeten we regelmatig om advies vragen aan het Internationaal Juridisch Instituut. Ik heb bijvoorbeeld te maken gehad met de erkenning van een kind door een Italiaan, waarop Italiaans recht moet worden toegepast. Ik spreek geen Italiaans dus ik kan dat niet zelf. Ik heb ook geen toegang tot de bronnen en het Internationaal Juridisch Instituut heeft dat wel.
Notaris Bernard Kapma, BK Notarissen
In mijn praktijk komen steeds meer zaken voor met een internationaal aspect. Gelukkig zorgen de Europese Verordeningen voor erfrecht en huwelijksvermogensrecht voor meer duidelijkheid, maar toch zijn er nog veel zaken waar je niet zeker weet hoe het zit, welk recht van toepassing is of dat je een oplossing die in Nederland heel praktisch lijkt, wel goed uitgevoerd kan worden of de beoogde gevolgen heeft in een ander land.
Ik vraag dan vaak advies bij het IJI en wat me opvalt is dat het vaak toch net anders zit dan je zelf vooraf had gedacht. Een schriftelijk advies van een expert in je dossier geeft ook rust en zekerheid. Je kunt dan altijd laten zien dat je niet zomaar zelf wat hebt bedacht, maar als een redelijk bekwaam en redelijk handelend beroepsbeoefenaar te werk bent gegaan.