Let op: de Brussel I verordening is inmiddels vervangen door de Brussel Ibis verordening. Dit heeft niet geleid tot een aanpassing aan het Verdrag van Lugano; dus het Verdrag van Lugano loopt enkel parallel aan de oudere Brussel I verordening.
Wanneer is het Verdrag van Lugano van toepassing?
- Verdrag van Lugano en het geografische toepassingsgebied
Het Verdrag van Lugano is voor Nederland, evenals voor de andere EU-lidstaten (inclusief Denemarken), van belang in relatie tot IJsland, Noorwegen en Zwitserland. Het Verenigd Koninkrijk heeft op 8 april 2020 een verzoek gedaan om toe te treden tot het Verdrag van Lugano. Het is nog niet duidelijk of en wanneer het Verenigd Koninkrijk toetreedt tot het Verdrag van Lugano. Het Verdrag van Lugano geldt sinds 1 januari 2010 ook voor Aruba in verhouding tot de overige lidstaten, maar niet tussen Aruba en Nederland.
Wilt u een vrijblijvende kostenopgave ontvangen?
- Verdrag van Lugano en het materiële toepassingsgebied
Het Verdrag van Lugano wordt op grond van artikel 1 Verdrag van Lugano toegepast in burgerlijke en handelszaken, ongeacht de aard van het gerecht waarvoor deze zaken zich afspelen. Het heeft met name geen betrekking op fiscale zaken, douanezaken of administratiefrechtelijke zaken. Artikel 1 Verdrag van Lugano bevat ook uitzonderingen op het materiële toepassingsgebied.
- Verdrag van Lugano en het formele toepassingsgebied
Volgens de hoofdregel van het Verdrag van Lugano is het verdrag formeel van toepassing indien de verweerder woonplaats heeft in een door het Verdrag van Lugano gebonden staat. In het geval van een internationale consumentenovereenkomst of een internationale arbeidsovereenkomst, hoeft de wederpartij van de consument c.q. werknemer geen woonplaats te hebben in een verdragsstaat. Daarnaast gelden er uitzonderingen op het vereiste dat de verweerder woonplaats moet hebben in een door het Verdrag van Lugano gebonden staat ingeval van forumkeuzes (een van de partijen moet woonplaats hebben in een door het verdrag gebonden staat) en exclusieve bevoegdheidsgronden inzake bijv. zakelijke rechten op onroerend goed.
- Verdrag van Lugano en het temporele toepassingsgebied
Het Verdrag van Lugano is op 1 januari 2010 voor alle EU-lidstaten in werking getreden, dus ook in Nederland. In artikel 63 Verdrag van Lugano is het temporeel toepassingsgebied geregeld. Het Verdrag van Lugano is van toepassing op rechtsvorderingen ingesteld en authentieke akten verleden na de inwerkingtreding van het verdrag in de staat van herkomst en, indien om de erkenning of tenuitvoerlegging van een beslissing of authentieke akte wordt verzocht, na de inwerkingtreding in de aangezochte staat. Artikel 63 lid 2 Verdrag van Lugano bevat nog een tweetal uitzonderingen hierop.
Samenloop tussen het Verdrag van Lugano en de Brussel I verordening
Artikel 64 Verdrag van Lugano bevat regeling die bepaalt wanneer het Verdrag van Lugano in elk geval van toepassing is, in het bijzonder ten opzichte van de Brussel I verordening:
- ten aanzien van de rechterlijke bevoegdheid, wanneer de verweerder woonplaats heeft op het grondgebied van een staat waar wel dit verdrag doch geen van de in artikel 64 lid 1 Verdrag van Lugano genoemde instrumenten van toepassing is, of wanneer artikel 22of 23 Verdrag van Lugano de gerechten van een dergelijke staat bevoegdheid verleent;
- ten aanzien van aanhangigheid of samenhang zoals bedoeld in de artikelen 27en 28 Verdrag van Lugano, wanneer procedures zijn aangespannen in een staat waar wel dit verdrag doch geen van de in artikel 64 lid 1 Verdrag van Lugano genoemde instrumenten van toepassing is en in een staat waar zowel dit verdrag als een in artikel 64 lid 1 Verdrag van Lugano genoemd instrument van toepassing is;
- ten aanzien van erkenning en tenuitvoerlegging, wanneer de staat van herkomst of de aangezochte staat de in artikel 64 lid 1 Verdrag van Lugano genoemde instrumenten niet toepast.
Verdrag van Lugano en de hoofdregel inzake de internationale bevoegdheid
De bevoegdheidsregels van het Verdrag van Lugano lijken op veel punten op die van de Brussel I verordening en de Brussel Ibis verordening. De belangrijkste regel in dit verband is de ‘forum rei’: internationaal bevoegd is de rechter van de woonplaats van de verweerder. Zie voor meer informatie de pagina over de Brussel Ibis verordening.
Verdrag van Lugano en de erkenning en tenuitvoerlegging van beslissingen
Een groot verschil tussen het Verdrag van Lugano en de Brussel Ibis verordening is dat voor de tenuitvoerlegging van beslissingen onder het Verdrag van Lugano, eerst een uitvoerbaarverklaring moet worden verzocht. Het exequatur is onder het Verdrag van Lugano dus niet afgeschaft. De gronden voor weigering van de uitvoerbaarverklaring staan omschreven in het Verdrag van Lugano en zijn gelijk aan die voor de weigering van de erkenning.
Persoonlijk contact
Het IJI heeft een kleinschalig karakter. Dit betekent dat u steeds persoonlijk contact heeft met een vaste medewerker en dat de lijnen kort zijn, zodat we snel kunnen schakelen.
Wereldwijd netwerk
Wij beschikken over een wereldwijd netwerk van juridische experts uit de wetenschap en praktijk. Dit netwerk kunnen wij direct inschakelen wanneer uw zaak daarom vraagt.
Up-to-date expertise
Wij hebben sterke banden met de rechtswetenschap en nemen actief deel aan het wetenschappelijke debat via onderzoeksprojecten en publicaties. We zijn daardoor goed op de hoogte van de laatste ontwikkelingen inzake het internationaal privaatrecht en buitenlands recht.
Onafhankelijk advies
Als vaste deskundige van de Rechtspraak, geven wij enkel onafhankelijk advies. Onze rapporten zijn daarom goed te gebruiken ter onderbouwing van een rechterlijk oordeel, als basis voor een notariële akte of voor de onderbouwing van een processtuk.
Schakel ons in voor deskundig en onafhankelijk juridisch advies
Sinds 1918 is het IJI gespecialiseerd in het bieden van deskundig en onafhankelijk advies over zaken wat betreft internationaal privaatrecht, inclusief het Verdrag van Lugano. Heeft u vragen over de toepassing van dit verdrag? Wij kunnen u snel en kostenefficiënt ondersteunen. Dien vrijblijvend uw adviesaanvraag in via de website of door ons een e-mail te sturen (info@iji.nl). Binnen een week, uiterlijk twee weken, ontvangt u van ons een praktisch rapport op maat. Voor eenvoudige vragen kunt u terecht via de chatbox, waar wij u direct verder kunnen helpen.
Wat onze cliënten over ons zeggen
Advocaat mr. Tim de Greve, partner bij Stibbe.
Ik schakel het IJI regelmatig in bij zaken waarin IPR-aspecten een rol spelen. Het bestaat al 100 jaar en kan dus bogen op een lange geschiedenis en ervaring. Er zijn vooraanstaande mensen aan verbonden. Niet in de laatste plaats de heer Strikwerda. Ze denken met je mee, begrijpen meteen de vraag waar je mee zit en dragen oplossingsrichtingen aan. Ze hebben de goede connecties in binnen- en buitenland om vragen binnen een redelijke termijn te beantwoorden. Los daarvan is het heel prettig samenwerken met de mensen van het IJI.
Advocaat mr. Leushuis, Leushuis Advocaten
Ik heb als advocaat een normale rechtspraktijk en wordt zelden geconfronteerd met internationale aspecten. Om voor internationale dossiers het ipr uit te moeten zoeken is niet te doen. In deze tijd heb je daarvoor echt een ipr deskundige nodig. De kwaliteit van IJI rapporten vind ik echt een 10 waard. Ik ontvang heel gedegen rapporten waar ik heel blij mee ben en de cliënten ook. De snelheid van de dienstverlening is ook heel goed en is telkens eigenlijk nog sneller dan ik had verwacht. Ook fijn was dat het contact met de IJI werknemers heel plezierig is. Ik ben blij dat het instituut bestaat en de advocatuur behulpzaam kan zijn.
Advocaat mr. Ria van Seventer, Meesters aan de Maas Advocaten
Ons advocatenkantoor is gevestigd in Rotterdam, een stad met meer dan 170 nationaliteiten, en daarom moeten we regelmatig om advies vragen aan het Internationaal Juridisch Instituut. Ik heb bijvoorbeeld te maken gehad met de erkenning van een kind door een Italiaan, waarop Italiaans recht moet worden toegepast. Ik spreek geen Italiaans dus ik kan dat niet zelf. Ik heb ook geen toegang tot de bronnen en het Internationaal Juridisch Instituut heeft dat wel.
Notaris Bernard Kapma, BK Notarissen
In mijn praktijk komen steeds meer zaken voor met een internationaal aspect. Gelukkig zorgen de Europese Verordeningen voor erfrecht en huwelijksvermogensrecht voor meer duidelijkheid, maar toch zijn er nog veel zaken waar je niet zeker weet hoe het zit, welk recht van toepassing is of dat je een oplossing die in Nederland heel praktisch lijkt, wel goed uitgevoerd kan worden of de beoogde gevolgen heeft in een ander land.
Ik vraag dan vaak advies bij het IJI en wat me opvalt is dat het vaak toch net anders zit dan je zelf vooraf had gedacht. Een schriftelijk advies van een expert in je dossier geeft ook rust en zekerheid. Je kunt dan altijd laten zien dat je niet zomaar zelf wat hebt bedacht, maar als een redelijk bekwaam en redelijk handelend beroepsbeoefenaar te werk bent gegaan.